فصل نامه‌ي انجمن علمي و آموزشي معلمان زبان و ادبيات فارسي

بخشی از متن اصلی :

1- اژدها

«در فارسي به صورت‌هاي اژدر، اژدرها ودر عربي، تنّين و ثعبان به كار مي‌رود. جانوري است اساطيري به شكل سوسماري عظيم و داراي دو پر كه آتش از دهان مي‌افكند و پاس گنج‌هاي زيرزميني مي‌داشته است. اين جانور عظيم و فراخ دهان و بسيار دندان و دراز بالا، در بسياري از داستان‌هاي عاميانه به عنوان مظهر شرّ حضور يافته و تقريباً در همه‌ي موارد، قهرمان داستان بر او پيروز مي‌شود. در اساطير ايراني، اهريمن پس از آن كه مدت هزار سال از بيم كيومرث ياراي مخالفت با اورمزد را نداشت، به تحرك «جه» ديو مؤنّث و نماينده‌ي زنان، بر اورمزد شوريد و چون اژدهايي از زمين برآمد و با تمامي ديوان به پيكار نور شتافت. در شاهنامه از نبرد قهرمانان با اژدها به دفعات ياد شده است. «اژدهاك» يا اژدهاي سه سرِ اوستا، كه همان ضحاك است، با چهره‌ي بشري در شاهنامه تجلّي مي‌كند. در شاهنامه موارد بسياري هست كه در فش پهلوانان اژدهافش تصوير شده‌اند».

«گشتاسب» در ديار روم اژدهايي را مي‌كشد.  يكي از اين اژدهايان را «سام» در درّه‌ي «كشف» با گرز از پاي در مي‌آورد. اردشير بابكان «كرم هفتواد» را كه خود نوعي اژدهاست نابود مي‌كند و بهرام گور نيز دو بار بر اژدها پيروز مي‌شود.

موضوع سومين خان رستم نابود ساختن يم اژدهاي سهمگين و آتشين دهان است:

«ز دشت اندر آمد يكي اژدها

                        كزو پيل گفتي نيابد رها....

سوي رخش رخشنده بنهاد روي

                        دوان اسپ شد سوي ديهيم جوي...

بزد تيغ و بنداخت از بر سرش          

                        فرو ريخت چون رود خون از برش...»

 (شاهنامه 2/213 به بعد)

از ويژگي خارق‌العاده‌اي كه اين اژدهايان دارند، نيروي تكلم آنان است؛ به طوري كه در خان سوم يك حالت مناظره مانند بين اژدها و رستم پديد مي‌آيد و رجز خواني مختصري قبل از مبارزه از جانبين سر مي‌زند.

از ديگر صحنه‌هاي جذابي كه در شاهنامه «اژدها» وارد عرصه‌ي ناورد مي‌شود، در سومين خان از هفت خان اسفنديار است. پهلوان به دين و رويين تن شاهنامه بعد از اين كه در خان اول و دوم بر گرگان و شيران چيره مي‌شود، در مورد خان سوم از «گرگسار» بدانديش سؤال مي‌كند. او در

جواب اسفنديار مي‌گويد:

«يكي اژدها پشت آيد دژم              

ج                      كه ماهي برآرد ز دريا به دم

همي آتش افروزد از كام اوي        

                        يكي كوه خار است اندام اوي»      

(شاهنامه 6/978 به بعد)

این فایل به همراه چکیده ، فهرست مطالب ، متن اصلی و منابع تحقیق با فرمتword  در اختیار شما قرار می‌گیرد

تعداد صفحات : 85